Het is al vaker gezegd: de presidentsverkiezingen van 2012 bieden grote kansen voor een derde kandidaat. Obama is zo weinig populair dat zijn herverkziezing nog uiterst onzeker is, en Romney weet daar nauwelijks van te profiteren omdat hij zo’n zwakke uitdager is. Alle ruimte dus voor Gary Johnson, de succesvolle ex-gouverneur van New Mexico die een gooi deed naar de Republikeinse nominatie, maar al snel overstapte naar de Libertarian Party. Zijn probleem: hij komt er niet tussen. Voor deelname aan de presidentsdebatten bij de grote zenders eind dit jaar moet hij door minimaal 15% van de kiezers als voorkeurskandidaat genoemd worden in de vijf grote polls. Maar hoe doe je dat als je niet bekend bent?

 Johnson vs Obama

Grote bureaus als Gallup, PPP en Rasmussen vragen hun respondenten wie ze, als er op dit moment verkiezingen zouden zijn, zouden stemmen: Obama of Romney. Niet eerlijk, vinden de Libertarians, want het alternatief is ‘Ik weet het nog niet’ of ‘Geen van beiden’, en niet Johnson. Dat zouden ze pas doen als hij boven een bepaalde drempel uitkomt in de peilingen. De Super PAC van de Libertarian Party (LASPAC) deed daarom een klein telefonisch onderzoekje waarin ze dezelfde vraag stelden voor Obama en Johnson: “Als er op dit moment verkiezingen zouden zijn, zou u dan Obama stemmen of Johnson?” De uitslag: 19% van de kiezers bleek een voorkeur voor Johnson uit te spreken.

Derde keuze

Dat percentage roept herinneringen op aan Ross Perot, de meest succesvolle derde kandidaat tot nu toe. Hij wist in 1992 19% van de kiezers te overtuigen. De Libertarians zamelen nu geld in om het onderzoek op grotere schaal te herhalen. Met de resultaten willen ze de grote onderzoeksbureaus ertoe bewegen om Johnson in hun polls mee te nemen als derde keuze. Dat kan door drie opties aan kiezers voor te leggen — Obama, Romney of Johnson — of door wisselende tweetallen uit te vragen: Obama-Johnson, Obama-Romney en Romney-Johnson. Johnson zou daarbij makkelijk de benodigde 15% halen en mee mogen doen in de televisiedebatten. Daar zou hij met zijn charisma en zijn standpunten een slag moeten slaan en er als derde met het been vandoor kunnen gaan.

Geen kans

Maar is die 15% wel haalbaar, en als dat al gebeurt, is Johnson dan in staat om Perot te overtreffen? In een reactie op het onderzoekje van de LASPAC maakte Karl Denninger gehakt van Johnson. In de polls van Rasmussen krijgen alle ‘derde’ kandidaten samen nog geen 6% van de kiezers achter zich. Als er doorgevraagd wordt, blijkt Johnson maar 2 of 3% van de stemmen te halen. Dat is nog lang geen 15%. Bovendien zal Johnson, als hij in een tweestrijd met Obama maar 19% van de kiezersvoorkeur krijgt, in een driestrijd met Obama en Romney nooit 15% halen. Johnson maakt dus geen enkele kans: hij maakt simpelweg geen gebruik van de zwakte van zijn tegenstanders. Ook weet hij de kiezer niet aan te spreken op politiek gevoelige thema’s als Obamacare of de economie, aldus Denninger.

Populariteit

De Libertarians hebben wel een punt, maar geen goede kandidaat. Ze doen wat een third party moet doen: nieuwe politieke thema’s agenderen en kritiek op het systeem leveren. Dat systeem bevoordeelt immers de grote partijen en geeft uitdagers daardoor een kleinere kans om mee te doen en te winnen. Maar om het systeem te doorbreken is een aanprekender kandidaat nodig dan Gary Johnson. Pas als er echt een alternatief is, zullen kiezers bereid zijn om te overwegen om niet meer automatisch te stemmen op Obama of Romney. De tijd is er rijp voor.