De Stichting Recht Zonder Onderscheid (Stirezo) hield op woensdag 13 december een wake bij de abortuskliniek aan de Oosterlaan in Zwolle. Een paar vrouwen stonden bij de kliniek om foldertjes uit te delen en om bezoekers aan te spreken. De wake was bij de gemeente Zwolle aangemeld als een ‘betoging ter bescherming van het ongeboren leven’.

Nu mag je in Nederland gelukkig overal tegen alles demonstreren. Op 9 december betoogden er nog 30.000 mensen tegen abortus bij de  manifestatie ‘Schreeuw om leven’ op het Malieveld. Al ben ik het volstrekt oneens met de boodschap; ik vind het gezegend dat mensen gebruik maken van hun grondrechten. Maar niet bij een abortuskliniek.

betoging

Een abortuskliniek lijkt voor de pro-life beweging een heel logische plaats om een wake te houden. Daar gaan immers vrouwen heen die kiezen om hun zwangerschap af te breken; die zul je daar dus zeker tegenkomen en aanspreken op hun keuze. Waar kun je nu beter demonstreren tegen abortus dan daar?

Maar voor vrouwen die ervoor kiezen een ongewenste zwangerschap af te breken, is het geen pretje om bij hun abortuskliniek demonstranten tegen te komen. Afbreken van een zwangerschap doe je niet lichtvaardig. Het is een zware beslissing en de procedure dwingt je om er goed over na te denken.

drempel

De drempel van een abortuskliniek is dus hoog, en ik kan me voorstellen dat je daar geen behoefte hebt aan de ongevraagde mening van een wildvreemde, ook niet als diegene alleen zegt voor je te bidden en je hulp te willen bieden. Dat is op zich al schending van de privacy van de bezoekers.

Afgezien van dit juridische punt denk ik dat het ook weinig zin heeft om mensen vlak voor de kliniek aan te spreken: de meeste bezoekers zullen het besluit om de zwangerschap af te breken al genomen hebben, en die bezorg je alleen maar stress en een slecht gevoel als je ze benadert voor ze de drempel overstappen.

resultaat

Nu claimen prolife-activisten dat ze bezoekers van de kliniek met hun acties daadwerkelijk afhouden van een abortus. Dat is lastig te controleren: je weet niet wat er gebeurd was zonder die wake; als iemand zich door één gesprek laat afhouden van zo’n zware ingreep, dan zal iemand al twijfels gehad hebben.

Maar zelfs als zo’n actie iemand van abortus afhoudt, mag je daarvoor andere vrouwen dan lastig vallen met je mening? De betogers zeggen dat ze geen overlast bezorgen omdat ze zich niet opdringen. Maar dat kun je toch niet voor jezelf bepalen? Bezoekers van deze abortuskliniek geven ook aan dat ze het niet op prijs stellen. Dat zegt al genoeg.

openbare orde

Dit was niet de eerste demonstratie bij die abortuskliniek in Zwolle. In het verleden gebeurde dat maandelijks, en er is al eens gedreigd met een verbod omdat er folders en kleine poppetjes van foetussen werden uitgedeeld. Dat lijkt me overigens moeilijk: je kunt demonstraties alleen verbieden op grond van een verstoring van de openbare orde.

Het recht op betoging is dus niet absoluut; er zijn redenen om het in te perken. Dat gebeurde recent bijvoorbeeld bij de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet in Dokkum: omdat er gedreigd werd met geweld tegen de demonstranten als ze in Dokkum zouden komen, werd de demonstratie verboden.

verbod

De wakes in Zwolle verstoren de openbare orde niet, maar ze bezorgen bezoekers wel overlast. Daarom zijn er misschien aanvullende regels nodig. In Canada en op sommige plaatsen in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is er al een verbod op demonstraties bij abortusklinieken, omdat je mensen niet mag hinderen bij het ondergaan van een medische behandeling.

Misschien is het tijd om daar in Nederland ook eens naar te kijken. Het lijkt me in ieder geval goed om de hinder van zulke demonstraties te onderzoeken. De anti-abortusactivisten zijn niet van plan op te houden met hun betogingen en trekken zich van tegenargumenten weinig aan: voor hen heiligt het doel de middelen.

Jasper Klapwijk is niet voor abortus, maar wel voor het recht op zelfbeschikking van vrouwen. Dit is een uitgebreidere versie van het commentaar op dinsdag 12 december 2017 bij Dit Is De Dag op NPO Radio1.