“Er staan tientallen mensen met diepe zakken klaar om in seniorenhuisvesting te investeren, maar er gebeurt niets.” In de wandelgangen van het Jaarcongres seniorenhuisvesting van VastgoedJournaal mopperen de beleggers dat er te weinig mogelijkheden zijn om te investeren: geen locaties.

Er zijn in Nederland krap 500 kleinschalige woonvormen voor kwetsbare ouderen: veel te weinig om te voldoen aan de vraag. Daardoor komen er te weinig woningen voor ouderen bij en is er op de markt te weinig doorstroming. Dat is volgens dagvoorzitter en expert seniorenhuisvesting Tromp Bakker de grootste uitdaging waar de Nederlandse vastgoedmarkt en zorgmarkt voor staan.

Dat de grijze golf op ons afkomt is geen geheim meer: iedereen heeft het er al jaren over. Er is onder al die ouderen veel latente behoefte aan samen zelfstandig wonen in de eigen buurt. Als er niet meer woningen bijkomen, verhuizen senioren niet en blijven ze wonen in eengezinswoningen. Er moet dan voor gezinnen bijgebouwd worden om te voldoen aan de vraag van jongeren. Ook dat is nauwelijks meer mogelijk door het gebrek aan bouwlocaties voor seniorenwoningen als gevolg van de stikstofcrisis en de concurrentie om schaarse grondposities. Zolang daarin geen verandering komt, wordt het moeilijk om de enorme opgave in de seniorenhuisvesting voor de komende jaren op te lossen.

Senioren krijgen bij gebrek aan seniorenwoningen niet wat ze wensen of nodig hebben voor hun oude dag. Ze kunnen daardoor veel minder lang en veel minder prettig thuis wonen. Daardoor doen ze eerder en langer een beroep op zorg. Voor die zorg zijn te weinig professionals beschikbaar: er is nu al een groot tekort aan verzorgend en verplegend personeel. Daarom ontwikkelen zorgaanbieders steeds meer technische mogelijkheden om senioren tot op hoge leeftijd te ondersteunen bij zelfstandig wonen, zoals bestuursvoorzitter Conny Helder van TanteLouise laat zien in haar bijdrage over Hof van Nassau.

Nieuwe woningen voor senioren hoeven niet altijd op een nieuwe locatie in de wijk of buurt te verrijzen. Dat toont Dorte Kristensen, directeur van AtelierPro aan met ‘De Plaatwerkerij’ bij Woonzorgcentrum Scheldehof in Vlissingen: een spiksplinternieuwe mix van publieksvoorzieningen zoals brasserie, ateliers, bioscoop, theater, kapsalon, winkels en parkeergarage in een oude werf, met nieuwbouw van 120 units voor somatische en psychiatrische patiënten. Een grootschalig gebouw midden in de stad, met een kleinschalige invulling waar mensen zich toch thuisvoelen omdat ze de werf kennen.

Aan de wil om te investeren ontbreekt het niet: beleggers staan te trappelen om te investeren in fullserviceconcepten waar ouderen zich thuisvoelen, vertelt Mark Kuijpers, Managing director van Greystar, een van de grotere beleggers in woningen voor ouderen in de VS. Daar is vooral de marketing van belang. Als de formule uitgedacht is, dan vertrouwen investeerders erop dat er voldoende belangstelling van ouderen voor het product zal zijn.

Ook corporaties als Stadgenoot willen graag investeren en zoeken naar woningen die aansluiten bij de waarden van ouderen. Daarover schreef bestuursvoorzitter Marien de Langen met seniorenhuisvesters Cees van Boven (Woonzorg Nederland) en Peter Boerenfijn (Habion) het manifest Samen zelfstandig, waarin ze uitgaan van het belang van autonomie, privacy, gelijkgezindheid en zingeving. Dat vertaalt zich in een concept voor samen zelfstandig wonen in kleinere woningen van ongeveer 45 m².

Juist de techniek stelt ouderen in staat langer zelfstandig te wonen, maar daarvoor moet de techniek wel slimmer worden. Massi Mohammadi laat zien dat de techniek ons in staat stelt wijken groener, grijzer en slimmer te maken. Daarvoor moeten we wel anders naar techniek gaan kijken: niet naar automatisering die ons activiteiten uit handen neemt, maar als middel om ons te mobiliseren, zodat we ondanks aandoeningen en moeilijke omstandigheden actief kunnen blijven. Ze test oplossingen voor de slimme wijk in het smart cityproject Brandrvoort II tussen Helmond en Eindhoven.

Techniek stelt ouderen in staat langer zelfstandig te wonen, beleggers en corporaties staan klaar om te investeren, maar toch gebeurt er niets. Vanuit de ervaring met WHO CARES vertelt Jasper Klapwijk, projectleider van de community of practice, waar dat aan ligt. Van de 174 inzendingen voor de prijsvraag voor nieuwe vormen van wonen en zorg zijn er 20 uitgewerkt. Daaruitzijn op vier plaatsen vijf winnaars en een aantal kansrijke projecten geselecteerd. Er zijn vijf projecten op haalbaarheid getoetst, maar er is nog nergens een spade de grond in gegaan. De bottleneck: locatie, locatie, locatie.